تحلیل موقعیت ژئوپلیتیک ایران اسلامی به‌عنوان سُکان‌دارِ قدرت منطقه‌ای در نظام جهانی

چکیده     موقعیت ژئوپلیتیکی کشورها در طول زمان تحت تاثیر عوامل مختلفی چون جنگ ها، انقلاب ها، تحولات نظام بین المللی همواره در حال تغییر و تحول می باشد. ایران یکی از کشورهای با اهمیت منطقه بوده است که طی چند دهه گذشته تغییر و تحولات عظیمی را تجربه کرده است که علل وقوع آن را می توان به عوامل ژئوپلیتیکی داخلی و خارجی بسط داد. بر هم خوردن نظام دو قطبی، سبب تغییر ماهیت ژئوپلیتیکی ایران و به دست آوردن نقش جدید در منطقه و جهان شد. از آنجایی که سیاست خارجی و عملکرد دولت‌ها برگرفته از محیط ‌ژئوپلتیک و ایجاد شرایط تعامل در مجموعه‌ایی از رفتارهای مکانی و زمانی آنان است، جمهوری اسلامی ایران نیز به رغم برخورداری از موقعیت استراتژیک، به لحاظ عدم هماهنگی مؤثر میان جنبه‌های فیزیکی و نرم‌افزاری قدرت، فاقد جایگاه متناسب در صف‌بندی‌های نظام جهانی است و این خود هزینه‌های  فراوانی را بر سیاست خارجی کشور تحمیل کرده است. این مقاله به دنبال پاسخ به این سوال اصلی است که علل تغییر و تحولات موقعیت ژئوپلیتیک ایران در منطقه و نظام جهانی چه بوده است؟ برای پاسخ به سوال مذکور از روش توصیفی- تحلیلی  استفاده شده و جمع آوری منابع نیز به صورت کتابخانه ای و اینترنتی بوده است.